Volgens een berekening van de Financial Times bezitten buitenlandse partijen
op dit moment 2,4 miljard euro aan IJslandse staatsobligaties. Ter
vergelijking: in 2007 was IJsland’s nationale bruto product 14,6 miljard
euro.
Maar die obligaties konden niet verhandeld worden omdat de handel in de
IJslandse kroon is stilgelegd. Daartoe werd besloten om de totale
ineenstorting van de kroon te voorkomen als gevolg van de bankencrisis.
Op dat moment was het een goede beslissing, maar deze week wordt de kroon weer
verhandelbaar – en zullen de investeringsfondsen massaal hun IJslandse
staatsobligaties dumpen.
De redenen laten zich raden.
Ten eerste kostte het ineenzakken van de bankensector het eiland 7 miljard
euro (bron: de IJslandse regering). Ofwel: bijna de helft van het totale
IJslandse bruto nationaal product uit 2007 verdampte binnen een paar weken.
Dat slaat een flinke deuk in de onderliggende waarde van de staatsobligaties,
die tenslotte in kronen zijn uitgedrukt.
Ten tweede zijn de kredietbeoordelaars wakker geworden. Ze verlaagden de
kredietstatus van de staat IJsland. Standard & Poor's verlaagde het naar
A-/A-2, en Fitch naar A- en AA. Beiden hebben negatieve vooruitzichten voor
de economie van het eiland.
Ten derde hoeven de fondsen van de IJslandse regering niets te verwachten, qua
ondersteunende maatregelen voor de economie. IJsland had vóór de
bankencrisis al een groot tekort op de lopende rekening. De schulden aan het
buitenland waren net zo groot als dat tekort, dus er is gewoon geen geld om
te investeren.
Er is, kortom, geen houden meer aan. De investeringsfondsen zijn als
een kok die zonder ovenwanten een veel te hete pan oppakte, en er nu mee
staat te jongleren tot hij het ding eindelijk kan lozen.
IJsland was dankzij de bankencrisis al gereduceerd tot een stuk rots met
mensen erop, met een paar geisers en een op de pof gekochte vissersvloot.
Alle IJslanders dragen nu een grote rugzak met alleen schulden, en ze zullen
de komende jaren feitelijk met niets anders bezig zijn dan de nationale
schuld terugbetalen.
Daar komt deze week zeer waarschijnlijk nog een forse devaulatie van de
nationale munt bovenop.
IJsland en het IMF ondertekenen deze week het steunpakket ter waarde van 1,4
miljard euro. Als die handtekening staat, volgen andere landen, die bij
elkaar nog eens 2,2 miljard euro aan steunleningen hebben toegezegd.
Het is voor IJsland te hopen dat het zo snel mogelijk mag overstappen naar de
euro. Want met de verwachte inzakking van de waarde van de kroon, als gevolg
van het dumpen van de staatsobligaties, blijft van die steun in kronen
weinig over.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl